Economix

Các nền kinh tế vận hành (và không vận hành) thế nào và tại sao?

Economix: How and Why Our Economy Works (and Doesn’t Work) in Words and Pictures

Tác giả: Michael Goodwin (tác giả), Dan E. Burr (minh họa)

Nhà văn Nguyễn Quang Lập (Bọ Lập) sau khi đọc cuốn Economix đã thốt lên: “Không phải sách hay, mà sách hay khủng khiếp”. Ông còn viết lên facebook của mình: “Sách lý luận về kinh tế mà dễ hiểu khủng khiếp, hấp dẫn khủng khiếp và hay khủng khiếp. Ba cái khủng đó khiến tui sợ đến toát mồ hôi. Thế giới lắm người tài quá, tài đến phát sợ.”

Nếu các bạn từng vài lần tìm cách hiểu những khái niệm kinh tế  bằng cách thử đọc vài cuốn giáo trình kinh tế học, bạn sẽ thấy một vấn đề: thật là khó hình dung được bức tranh toàn cảnh về cái môn kinh tế học.

Thì đây, cuốn Economix này sẽ cung cấp cho các bạn một mảnh ghép hoàn chỉnh cho những mảnh nho nhỏ mà các bạn đã đọc qua.

Các bạn sẽ được dúi vào tận mắt, theo nghĩa đen, cách hiểu sáng rõ về những khái niệm kinh tế cơ bản và những học thuyết kinh tế quan trọng mà hầu hết vẫn còn ảnh hưởng tới ngày nay. Các bạn cũng sẽ nắm bắt được tư tưởng của các nhà kinh tế học vĩ đại như: Adam Smith, John Keynes…

Có thể coi Economix là một cuốn sách về lịch sử kinh tế thế giới kể từ khi nền kinh tế hàng hóa ra đời. Các bạn sẽ lướt qua vài thế kỷ với vô số học thuyết về kinh tế học cùng những vụ khủng hoảng kinh tế lớn như thể đang đọc một cuốn truyện tranh, cả bi lẫn hài, căng thẳng mà không kém phần sảng khoái.

Tác giả

Michael Goodwin là một tác giả và một biên tập viên, với chuyên ngành tiếng Trung; rất thích truyện tranh và lịch sử. Ông từng sống ở Trung Quốc, Ấn Độ, hiện ông sống tại thành phố New York.

Dan E. Burr được sinh ra trong một gia đình có truyền thống về hội họa, Dan đặc biệt hứng thú với lĩnh vực truyện tranh. Ông đã minh họa cho nhiều tác phẩm như: Kings in Disguise, On the Ropes, Graphic Classics.

Lời giới thiệu (cho bản tiếng Việt) của PGS. TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), Trường Đại học Kinh tế – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Một sinh viên sắp ra trường lo lắng liệu sắp tới mình có tìm được việc không? Mình nên theo đuổi ngành nào để bắt kịp xu thế thời đại? Một cán bộ sắp về hưu tự hỏi lương hưu của mình rồi có tăng theo kịp vật giá không? Một cặp vợ chồng trẻ muốn mua nhà nhưng không biết điều khoản vay nên như thế nào và đây có phải là thời điểm lãi suất đang thấp để vay tiền hay không? Và người chủ một sạp hàng đang ăn nên làm ra, tự hỏi nên mua ngoại tệ, vàng hay gửi tiết kiệm trong ngân hàng để dành dụm cho tương lai? Có muôn vàn câu hỏi như thế đặt ra cho mọi lứa tuổi, trong mọi ngành nghề và lĩnh vực. Để trả lời câu hỏi đó, hay chí ít là để biết cách tìm kiếm câu trả lời, bạn cần một ít kiến thức căn bản về kinh tế học.

Kinh tế học không phải là môn học để kiếm ra tiền như nhiều người vẫn nhầm lẫn với môn quản trị kinh doanh. Kinh tế học là môn khoa học làm bạn hiểu hơn về cách mà nền kinh tế hiện đại vận hành. Nhưng nền kinh tế hiện đại ngày nay đã trở nên quá phức tạp! Quá trình toàn cầu hóa lại càng làm mọi thứ rối bời hơn! Kết quả là, kinh tế học cũng trở nên rối rắm và xa lạ với đa số mọi người. Nó trở thành một thứ mật mã như thể chỉ một nhóm nhỏ các chuyên gia nắm giữ, mà các ngân hàng hay các tay buôn chứng khoán mới hiểu được mà thôi.

Tác giả cuốn sách này, Michael Goodwin, đã có những băn khoăn đúng như vậy. Anh cũng hiểu rằng để một người bình thường, trong cuộc sống bận rộn ngày nay, tìm đọc những cuốn sách kinh tế học nhằm hiểu cho thông suốt các nguyên lý của nó là hầu như bất khả. Vì thế, anh đã nghĩ ra một sáng kiến là sử dụng công cụ hình ảnh – dưới hình thức truyện tranh – để diễn tả tấm lưới tri thức đó một cách dễ hiểu và hệ thống nhất có thể. Điều kinh ngạc là tác giả đã thành công một cách không ngờ!!!

Khi lần đầu mở cuốn sách ra xem, thú thực là tôi hơi khó chịu. Những dòng chữ lồng ghép trong các bức tranh nhỏ làm tôi cảm giác đó là một thứ gì đó trẻ con, thiếu nghiêm túc, và với tôi – vốn chỉ quen đọc những cuốn sách đặc chữ – thấy bối rối, khó nắm bắt. Nhưng khi bắt đầu kiên nhẫn hơn một chút, tôi dần bị hút vào cuốn sách mà không dứt ra được. Là một nhà kinh tế chuyên nghiệp, tôi thấy ngạc nhiên với kiến thức rất rộng của tác giả và phải thừa nhận rằng các hình vẽ ngộ nghĩnh nhưng đầy hàm ý có một lợi thế đáng kể trong việc giải thích các khái niệm kỹ thuật vốn trừu tượng.

Tựa sách tiếng Anh của tác phẩm là Economix đã được lựa chọn thật thông minh và sáng tạo! Nó là từ ghép của “Economic” và “Comix”. “Economic” là kinh tế; “comix” là sách tranh nhằm truyền tải kiến thức cho người trưởng thành, chứ không phải truyện hoạt họa cho trẻ em (comics). Nhưng đối với tôi, Economix còn là sự hòa trộn (mix) tri thức thú vị của nhiều ngành: lịch sử, chính trị, kỹ thuật, v.v… nhằm xoay quanh cái trục là môn kinh tế học. Đặc biệt, xuyên suốt tác phẩm, tác giả còn luôn giữ cho có sự pha trộn hài hòa giữa chuỗi sự kiện diễn ra trong thực tiễn lịch sử với các lý thuyết kinh tế phát sinh rồi chiếm lĩnh giai đoạn lịch sử đó. Việc hòa trộn được hai thứ này với nhau luôn cần thiết, và các nhà kinh tế luôn kêu gọi phải như vậy, nhưng kỳ thực không hề dễ chút nào. Tác giả đã làm được việc này một cách tài tình với kho kiến thức đồ sộ. Phải như thế độc giả mới hiểu tường tận dụng ý của mỗi nhánh lý thuyết kinh tế học. Và đặc biệt với phương tiện là những hình minh họa hóm hỉnh bất tận, tác giả đã đạt được một hiệu quả tuyệt vời. Những vấn đề khó hiểu nếu phải đọc mất nhiều trang giấy, hoặc phải học mất nhiều thời gian, đã được bộc lộ sáng tỏ chỉ trong một vài hình ảnh và lời chú thích. Đó thực sự là điểm vượt trội của cuốn sách này!

Tôi mong rằng cuốn sách này sẽ đến tay thật nhiều độc giả. Bởi cuộc hành trình xuyên qua môn kinh tế học sẽ thú vị và hấp dẫn hơn rất nhiều. Chắc chắn bạn cũng sẽ như tôi, thu được thêm nhiều kiến thức mới, một cách gãy gọn và trực tiếp, khi trải nghiệm qua từng trang sách với nụ cười tủm tỉm trên môi.